Największe giełdy papierów wartościowych na świecie

Czy wiesz, że rynek akcji ma historię sięgającą ponad 500 lat? Giełda obecnie kojarzy się z nowoczesnym budynkiem z dużymi pomieszczeniami, w których umieszczone są serwery, za pomocą których dokonywanych jest setki milionów transakcji wartych miliardy dolarów. Początek handlu papierami wartościowymi wywodzi się z starożytnych jarmarków. Pierwsze jarmarki organizowane były w starożytnym Rzymie.

Co to jest giełda?

Dawniej giełda była miejscem, gdzie sprzedawcy i kupujący spotykali się w celu prowadzenia interesów związanych ze sprzedażą i zakupem towarów. Obecnie kojarzy się ona najczęściej z miejscem, w którym zawierane są transakcje kupna i sprzedaży instrumentów finansowych, takich jak akcje i obligacje.

Początkowo giełda papierów wartościowych znajdowała się w budynku, w którym inwestorzy spotykali się, by handlować twarzą w twarz z innymi, głośno wykrzykując swoje zlecenia kupna i sprzedaży. Jednak z powodu nowych przełomowych osiągnięć technologicznych, prawie wszystkie giełdy na świecie przestawiły się na handel elektroniczny (tworząc giełdy na świecie online), który obecnie pomaga inwestorom uzyskać lepszy dostęp do rynków międzynarodowych.

1. New York Stock Exchange

Najbardziej znaną i obecnie największą giełdą papierów wartościowych pod względem kapitalizacji jest New York Stock Exchange. Kojarzona jest ze słynnym dzwonkiem o 9:30, który jest transmitowany w telewizji i prezentowany przez czołowe osobistości ze świata biznesu i celebrytów. Obecna kapitalizacja giełdy to ponad 26 bilionów dolarów (dane z 2021 roku).

Giełda nazywana "The Big Board" została założona w 1792 roku. W tym roku 24 brokerów podpisało umowę na ulicy Wall Street zwaną Buttonwood Agreement. Umowa została tak nazwana, gdyż była podpisana pod drzewem platan (buttonwood). Brokerzy ustalili prowizje od transakcji i ustanowili pierwszeństwo zakupu papierów wartościowych dla członków giełdy.

Pierwszymi papierami wartościowymi, które były w obrocie były rządowe papiery, takie jak obligacje wojenne służące do sfinansowania działań militarnych.

W 1817 roku organizacja brokerów przeprowadziła kilka reform w celu sformalizowania giełdy. W tym czasie organizacja wynajmowała miejsca do handlu na parkiecie, który wcześniej był zorganizowany w kawiarni mieszczącej się na Wall Street, Tontine Coffee House. Budynek z siedzibą przy 11 Wall Street na Manhattanie w stanie Nowy Jork został uznany za narodowy punkt orientacyjny w 1978 r.

W późnych latach XIX wieku oraz na początku XX wieku występowało wiele krachów i okresów paniki. Najsłynniejszym krachem giełdowym, po którym wprowadzono wiele przepisów mającym zapobiegać tego typu wydarzeniom w przyszłości był tak zwany czarny czwartek 24 października 1929 roku.

W tym dniu pękła bańka na nowojorskiej giełdzie. Banki udzielały chętnie kredytów na zakup akcji i wielu ludzi skuszonych łatwym zarobkiem skorzystała z takiego rozwiązania. Po pęknięciu bańki wielu ludzi straciło majątki, a spółki, których akcje były kupowane upadło, gdyż w rzeczywistości nic nie były warte, prowadząc niepewny biznes.

Po czarnym czwartku wprowadzono zasadę, że firmy notowane na giełdzie muszą składać regularnie raporty finansowe. Obecnie spółki tego typu raporty publikują kwartalnie. W kwartalnych sprawozdaniach umieszczane są również prognozy na przyszłe kwartały, choć trzeba przyznać, że trzeba podchodzić do tych prognoz z rezerwą, gdyż zazwyczaj są bardziej optymistyczne, niż rzeczywistość.

W czarny czwartek indeks Dow Jones Industrial Average stracił około 11%, następnie w czarny poniedziałek oraz czarny wtorek odpowiednio około 13% oraz około 12%. Krach na nowojorskiej giełdzie z października 1929 roku był również początkiem wielkiego kryzysu prawdopodobnie największego kryzysu gospodarczego świata. Ludzie stracili majątki na giełdzie, firmy zaczęły upadać, bezrobocie w USA sięgnęło około 30% siły roboczej.

Kolejnym słynnym krachem był tak zwany czarny poniedziałek 19 października 1987 roku, kiedy indeks spadł o ponad 22%, czyli ponad 500 pkt. i był to największy procentowy spadek tego indeksu w historii. Przyczyną krachu był między innymi spadek cen ropy w 1986 roku o około 50% w skutek decyzji OPEC o zwiększeniu produkcji.

W 2001 roku po atakach z 11 września doszło do spadku indeksu o ponad 680 pkt. Tylko we wrześniu 2008 roku dojdzie do większego punktowego spadku, który wyniesie 777 pkt. Więcej o indeksach USA przeczytasz tutaj.

W 2006 roku doszło do dwóch fuzji. NYSE przejęło giełdę opcji Archipelago Exchange, a następnie europejską giełdę Euronext. W kolejnym roku NYSE przejęła kolejna giełdę, tym razem American Stock Exchange (Amex). W 2012 roku stworzono prawdziwego kolosa, gdy giełdę NYSE Euronext przejęła giełda derywatów Intercontinental Exchange (ICE).

2. NASDAQ

Drugą, co do wielkości giełdą w Stanach Zjednoczonych jest NASDAQ (National Association of Securities Dealers Automated Quotations) została założona w 1971 roku. NASDAQ ma również siedzibę w Nowym Jorku - na słynnym na całym świecie Times Square.

Zamiast tradycyjnej metody "open outcry" - polegającej na wykrzykiwaniu przez inwestorów zleceń kupna i sprzedaży w parkietach - giełda NASDAQ działała wyłącznie za pośrednictwem komputerów i telefonów. To sprawiło, że NASDAQ stała się pierwszą na świecie elektroniczną giełdą papierów wartościowych.

Giełda NASDAQ jest kojarzona głównie ze spółkami technologicznymi. Do 2006 roku giełda funkcjonowała, jako regulowany rynek pozagiełdowy tworzony przez tak zwanych market makerów kreujących alternatywny system obrotu papierami wartościowymi. Po zakupie giełdy w Bostonie i Filadelfii we wczesnych latach działalności, NASDAQ osiągnął w 2021 roku kapitalizację rynkową w wysokości około 19,4 biliona dolarów. W rzeczywistości na giełdzie znajduje się obecnie ponad 3 800 firm, z których wszystkie są uznawane za firmy związane z technologią.

Największe spółki notowane na NASDAQ, to Apple, Alphabet dawniej Google, Microsoft. Główne indeksy giełdy to NASDAQ Composite oraz NASDAQ 100. Indeksy w końcówce roku 2016 przekroczyły historyczne maksima z 2000 roku, czyli z okresu trwania tak zwanej bańki internetowej.

Na początku milenium trwało szaleństwo na punkcie firm internetowych (dot-com boom). Akcje spółek zyskiwały po kilkaset procent, po czym przyszedł krach i indeks NASDAQ Composite z poziomu ponad 5 tys. pkt. spadł do około tysiąca pkt., czyli poziomu obserwowanego w 1995 roku.

3. London Stock Exchange

Londyńska Giełda Papierów Wartościowych (LSE) rozpoczęła swoją działalność w 1698 r. jako gazeta publikująca ceny rynkowe. W 1801 r. zaczęła jednak ułatwiać kupno i sprzedaż akcji, czyniąc z niej jedną z najstarszych giełd na świecie. W rzeczywistości była to największa giełda na świecie do końca I wojny światowej, kiedy to Nowojorska Giełda Papierów Wartościowych zajęła pierwsze miejsce.

Londyńska giełda papierów wartościowych z siedzibą w Paternoster Square w Londynie, w Anglii, liczy przeszło 3000 spółek z ponad siedemdziesięciu krajów, co czyni ją największą giełdą w Europie, szóstą co do wielkości giełdą na świecie i giełdą z największą liczbą międzynarodowych firm.

Na początku marca 2022 roku jej kapitalizacja rynkowa osiągnęła wartość 3,57 biliona dolarów. Na giełdzie - należącej obecnie do grupy London Stock Exchange po połączeniu z Borsa Italiana w 2007 r. - znajduje się indeks FTSE 100 Index. Obejmuje on 100 najlepszych pod względem wartości spółek notowanych na Londyńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych.

Spółki wchodzące w skład tego europejskiego indeksu stanowią 80% kapitalizacji całej giełdy. Największe z nich to między innymi BP, brytyjskie przedsiębiorstwo naftowe, HSBC Holding zajmujący się branżą bankową, czy Vodafone, międzynarodowy operator telefonii komórkowej. W skład indeksu wchodzi również największe brytyjskie towarzystwo lotnicze British Airways, czy jedna z największych na świecie agencji prasowych Reuters.

4. Euronext Amsterdam

Amsterdamska Giełda Papierów Wartościowych (AEX) została założona w 1602 r. i była przede wszystkim giełdą towarową, a nie papierów wartościowych, takich jak akcje i obligacje. Mimo to właśnie na niej pojawiła się pierwsza w historii międzynarodowa korporacja, która wyemitowała akcje - Dutch East India Trading Company. Z tego powodu amsterdamska giełda jest uważana za najstarszą wciąż działającą giełdą na świecie.

W 1997 roku Amsterdamska Giełda Papierów Wartościowych połączyła się z European Options Exchange (EOE). Dało to początek niezwykle popularnemu indeksowi giełdowemu AEX. Jednak na tym nie koniec, jeśli mowa o fuzji. We wrześniu 2000 r. giełda ta połączyła się również z Brukselską i Paryską Giełdą Papierów Wartościowych. Powstały w ten sposób podmiot znany jest obecnie pod nazwą Euronext.

Nowo utworzona giełda Euronext jest obecnie jedną z największych giełd w Europie, z ponad 1300 notowanymi na niej spółkami, których kapitalizacja rynkowa w 2018 r. wyniosła prawie 4 biliony euro. Na giełdzie Euronext znajduje się poza indeksem AEX 25 (dwadzieścia pięć największych spółek notowanych na giełdzie Euronext Amsterdam) także indeks CAC 40 (czterdzieści największych spółek notowanych na paryskiej giełdzie Euronext) oraz indeks BEL 20 (dwadzieścia największych spółek notowanych na giełdzie Euronext w Brukseli).

To sprawia, że giełda Euronext jest domem jednych z najbardziej znanych europejskich spółek notowanych na giełdzie, takich jak Air France KLM, ING, Heineken oraz Renault.

5. Xetra/Börse we Frankfurcie

Najmniejszą dotychczas z wymienionych giełd jest Frankfurcka Giełda Papierów Wartościowych, Xetra/Börse Frankfurt. Giełda powstała na początku lat 90. XX wieku i jest największą z siedmiu giełd w Niemczech, należącą do grupy Deutsche Börse AG. Została założona w celu wymiany kursu walut Obecnie jednak umożliwia zaawansowany elektroniczny handel akcjami i obligacjami poprzez własny, w pełni elektroniczny system obrotu.

Od momentu przejęcia własności w 1993 r. grupa Deutsche Börse AG prowadzi dwa systemy obrotu na giełdzie we Frankfurcie - Xetra i Börse Frankfurt. Xetra jest rynkiem handlu niemieckimi akcjami, a także siedzibą jednego z najpopularniejszych indeksów GERMANY40 Index (indeks największych czterdziestu spółek notowanych na giełdzie Xetra we Frankfurcie). Börse Frankfurt jest miejscem handlu dla prywatnych inwestorów z ponad milionem papierów wartościowych niemieckich akcji, a także miejscem, gdzie specjaliści z parkietu zarządzają aktywami.

W 2018 roku kapitalizacja giełdy osiągnęła ponad 2 biliony dolarów, co plasuje ją w pierwszej dziesiątce największych giełd na świecie. Jest to także największa i najważniejsza giełda w Europie. Większość spółek ma swoją siedzibę w Niemczech i innych krajach denominowanych w euro. Główny indeks giełdy DAX skupia 40 największych firm, takich jak Adidas, Alianz, Deutsche Bank, Lufthansa, Volkswagen i wiele innych. Indeks cechuje się dużą zmiennością i bardzo technicznym zachowaniem w trakcie sesji.

6. GPW

W Polsce pierwsza giełda powstała w 1817 roku. Tak! Wcześniej, niż giełda w Tokio i niewiele później, niż giełda w Nowym Jorku oraz Londynie. W tamtych czasach nazywała się giełdą kupiecką. Uczestników handlu nazywano gildami i od tego słowa pochodzi nazwa giełda. Tuż przed II wojną światową w 1938 roku na giełdzie notowanych było 130 różnych papierów wartościowych, takich jak akcje, obligacje, listy zastawne. Niestety okres wojenny oraz czasy komunizmu pozbawiły Warszawę możliwości posiadania własnej giełdy.

Dopiero w 1991 roku powstała Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie. W porównaniu z innymi największymi giełdami na świecie GPW jest zdecydowanie jedną z najmłodszych giełd świata. Ma ona dosyć spore aspiracje, jednak trudno jej mierzyć do największych. Mimo to jest to obecnie największa giełda papierów wartościowych w Europie Wschodniej, na której notowanych jest ponad 3000 różnych instrumentów finansowych, gdzie kapitalizacja rynkowa osiągnęła pod koniec 2020 roku około 830 miliardów złotych.

W 2008 roku Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie została uznana przez spółkę Financial Times Stock Exchange za giełdę "Advanced Emerging". Za to w 2017 r. giełda uzyskała status rozwiniętych rynków "Developed Market". Na giełdzie znajduje się indeks WIG 20 (dwadzieścia największych spółek notowanych na warszawskiej giełdzie).

Być może najciekawszym faktem dotyczącym GPW jest fakt, że została ona utworzona jako spółka akcyjna 12 kwietnia 1991 r. przez Skarb Państwa, który nadal posiada 35% udziałów.

Czas pokażę, czy GPW rozwinie skrzydła. Obecnie największym konkurentem giełdy w Warszawie, ale również innych giełd jest rynek OTC, głównie Forex, a mówiąc bardziej szczegółowo rynek kontraktów CFD oparty o pary walutowe.

7. Tokyo Stock Exchange

W drugiej połowie XIX wieku, a dokładnie w 1878 roku powstała giełda w Tokio, Tokyo Stock Exchange. Po drugiej wojnie światowej giełda przeszła szereg zmian i jest obecnie znana jako Japan Exchange Group. Grupa ta powstała w wyniku połączenia giełdy tokijskiej z giełdą papierów wartościowych w Osace w 2013 roku.

Giełda w Tokio składa się z ponad 3500 spółek. Kapitalizacja giełdy to 5,67 biliona dolarów (dane z 2019 roku). Tokijska giełda jest największą giełdą w Japonii oraz Azji Wschodniej oraz trzecią, co do wielkości giełdą na świecie.

Co ciekawe, obrót japońskimi akcjami stanowił 45% światowego wolumenu giełdowego w 1989 r. Podczas gdy obroty w Ameryce Północnej są obecnie największe na świecie, na giełdzie tokijskiej nadal działają niektóre z największych na świecie spółek notowanych na giełdzie, takich jak Toyota Motor Corp i Sony.

Główny indeks giełdy to Nikkei 225 obejmujących 225 spółek o największej kapitalizacji. Indeks swój szczyt osiągnął w 1989 roku, kiedy jego wartość wynosiła prawie 39 tys. pkt. W skład indeksu wchodzą takie koncerny, jak Canon, Casio, Sony, Hitachi, Mazda, Mitsubishi i wiele innych znanych na całym świecie marek.

Japoński indeks do tej pory nie wrócił do poziomu z końca lat 80., kiedy pękła bańka spekulacyjna na rynku nieruchomości. Indeks Nikkei 225 spadł w 1990 roku o 40%, a do roku 2000 jego wartość obniżyła się o 76% od historycznego rekordu. Odpowiedzią Banku Japonii na kryzys było obniżenie stóp procentowych z poziomu 7,5% w 1990 roku do 1% w 1998 roku.

8. Hong Kong Stock Exchange

Pierwsza oficjalna giełda papierów wartościowych powstała w 1891 r. i nosiła nazwę Stowarzyszenia Maklerów Giełdowych Hongkongu. W 1914 r. zmieniono jej nazwę na Giełdę Papierów Wartościowych w Hongkongu. Podczas gdy w 1921 r. Stowarzyszenie Maklerów Giełdowych utworzyło kolejną giełdę, w 1947 r. giełdy połączyły się w celu utworzenia Hong Kong Stock Exchange, która przywróciła rynek akcji w kraju po II wojnie światowej.

Spółki notowane na giełdzie w Hongkongu mają siedziby głównie w Hongkongu i są notowane w dolarach hongkońskich (HKD). Giełda ta jest jedną z największych w Azji, a na koniec 2017 r. notowanych było na niej ponad 2100 spółek. W 2018 r. Giełda w Hongkongu osiągnęła kapitalizację rynkową w wysokości ponad 4 bln USD, co czyni ją piątą co do wielkości giełdą na świecie.

Hang Seng Index jest indeksem ważonym wartością rynkową akcji, sporządzonym dla giełdy w Hongkongu. Na czele indeksu znajdują się przede wszystkim banki i firmy ubezpieczeniowe z Chin kontynentalnych. Jednak chińska spółka internetowa Tencent Holdings zajmuje obecnie pierwsze miejsce w indeksie. W rzeczywistości dwadzieścia największych akcji notowanych na giełdzie w Hongkongu stanowi największą część całkowitej kapitalizacji rynkowej giełdy.

Podsumowanie

Giełdy papierów wartościowych, ale również derywatów przeszły prawdziwą rewolucję na przestrzeni ostatnich dekad. Początki polegały na fizycznej wymianie papierów wartościowych, takich jak akcje, obligacje. Później nastała era zawierania transakcji telefonicznie za pomocą maklerów, a następnie to już doba pełnej informatyzacji, w której wszystkie transakcje zawierane są za pośrednictwem komputera i dostępu do sieci. Obecnie na giełdach zawiera się setki milionów transakcji, które czasami trwają sekundy, a wyścig trwa o jak najszybsze łącza oraz serwery zlokalizowane najbliżej serwerów giełdy.

Czy jesteś gotowy, aby rozpocząć trading na największej giełdzie papierów wartościowych na świecie? Wybierz spośród wyżej wymienionych giełd tą, która najbardziej Cię interesuje, otwórz rachunek real i zacznij inwestować już dziś!

Handel na MetaTrader 5 z Admiral Markets

Admiral Markets oferuje możliwość handlu na MetaTrader 5 z poziomu Twojej przeglądarki lub po pobraniu platformy całkowicie BEZPŁATNIE! Uzyskaj dostęp do danych rynkowych w czasie rzeczywistym, analizy technicznej, komentarzy profesjonalnych ekspertów rynkowych oraz tysięcy instrumentów finansowych, w które zamierzasz inwestować lubi którymi chcesz handlować. Kliknij na poniższy baner, aby rozpocząć we właściwy kierunku swoją podróż po niezwykle dynamicznym świecie Forex i CFD!

Inne artykuły, które mogą Cię zainteresować:

• Co to jest CFD
• Najlepszy Broker Forex i CFD - jak wybrać?
• Co to jest depozyt zabezpieczający w handlu na Forex?

O Admiral Markets

Admiral Markets to wielokrotnie nagradzany i regulowany broker Forex i CFD, oferujący możliwość inwestowania na ponad 8000 instrumentów finansowych za pośrednictwem najpopularniejszych platform handlowych na świecie: MetaTrader 4 i MetaTrader 5. 

Niniejszy materiał nie zawiera i nie powinien być interpretowany jako zawierający porady inwestycyjne lub rekomendacje inwestycyjne lub ofertę lub zachętę do zawierania transakcji na instrumentach finansowych. Należy pamiętać, że analizy instrumentów finansowych, które odnoszą się do wyników osiągniętych w przeszłości, mogą się zmieniać w czasie. Przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji inwestycyjnej, powinieneś zasięgnąć porady niezależnego doradcy finansowego, aby upewnić się, że rozumiesz związane z tym ryzyko