Handel automatyczny a manualny - co wybrać?

Trading na rynkach finansowych jest pasjonującym zajęciem, które w dodatku może być również bardzo dochodowe. Jednak nic, co przyjemne nie przychodzi łatwo. Handel na rynkach finansowych wymaga poświęcenia bardzo dużo czasu, a czasami również kapitału. Wielu początkujących inwestorów zastanawia się, czy wybrać handel manualny, który wymaga podejmowania niezależnych decyzji, a może od razu postawić na programy do handlu automatycznego, które są bardzo popularne na rynku kontraktów CFD. Automat nie ulega emocjom i nie zawaha się przed podjęciem decyzji. Przyjrzyjmy się zatem tym dwóm odmiennym podejściom do inwestycji na rynkach finansowych.

Handel automatyczny - jego zalety i wady

Rynek Forex jest jednym z najbardziej dynamicznych rynków na świecie. Niestety 80%, a niektóre szacunki mówią, że nawet 95% inwestorów traci swoje pieniądze. Dzieje się tak głównie dlatego, że nie mają sprawdzonej strategii inwestycyjnej. Posiadanie strategii oznacza, że masz jasne zasady dotyczące każdej sytuacji rynkowej. W momencie, gdy zasady są jasne, to system transakcyjny może być zautomatyzowany.

Handel automatyczny polega na stworzeniu programu komputerowego, który jest zapisany na platformie transakcyjnej, z której pobiera sygnały rynkowe i na podstawie tych sygnałów dokonuje transakcji, jeżeli są zgodne z naszym systemem transakcyjnym.

Programy do handlu automatycznego (Expert Advisors) zostały napisane w języku programowania MetaQuotes language (MQL), w zależności od wersji platformy będzie to MQL4 lub MQL5. Na platformie MetaTrader 4 lub MetaTrader 5, obecnie wciąż najczęściej używanej platformy, w zakładce Edytor języka MQL4 (MetaEditor) tworzymy własne programy do handlu automatycznego (Expert Advisors). Istnieje wiele korzyści płynących z zautomatyzowanych systemów, takich jak:

• Handel 24h na dobę.
• Szybkość reakcji na pojawiające się sygnały.
• Otwieranie i zamykanie pozycji zgodnie z systemem transakcyjnym, EA nie ulega emocjom.
• Monitorowanie dużej liczby instrumentów finansowych w różnych przedziałach czasowych.
• Możliwość łatwych backtestów systemów.

Przykładowa strategia na platformie MT

Automatyczny system transakcyjny opiera się na sygnałach płynących z prostej średniej ruchomej. Pozycje są otwierane w momencie przecięcia się wykresu z średnią kroczącą. Zamykanie pozycji następuje, gdy średnia ponownie przetnie wykres. Ponadto program posiada system zarządzania kapitałem, który w bardzo efektywny sposób optymalizuje wielkość pozycji.

Pozycja długa: otwarcie pozycji następuje, gdy prosta średnia krocząca przecina wykres od dołu, a zamknięcie w momencie, gdy prosta średnia krocząca przecina wykres od góry.

Pozycja krótka: otwarcie pozycji następuje, gdy prosta średnia krocząca przecina wykres od góry, a zamknięcie w momencie, gdy prosta średnia krocząca przecina wykres od dołu.

W momencie pojawienia się sygnału kupna bądź sprzedaży program przechodzi do oszacowania wielkości pozycji na podstawie algorytmu użytego w programie, który służy do zarządzania kapitałem. Wielkość każdej pozycji uzależniona jest od osiągniętych rezultatów w poprzednich transakcjach. Wielkość transakcji obliczana jest na podstawie ustalonego maksymalnego ryzyka, według następującego wzoru:

Wielkość pozycji = (wolne środki * maksymalne_ryzyko) / 1000

Maksymalne ryzyko (Parametr MaximumRisk) określa ryzyko, jakie podejmujemy podczas zawierania każdej transakcji, czyli ile procent wolnych środków przeznaczymy na jeden trejd. Przykładowo posiadamy na rachunku 10100 USD i nie chcemy ryzykować więcej na jedną transakcję, niż 2%. W takiej sytuacji MaximumRisk będzie wynosił 0.02, a wielkość pozycji, jaką otworzy program po wygenerowaniu sygnału będzie wynosić 10100*0.02/1000 = 0,202. Ponieważ transakcja nie może wynosić 0.202 lota (minimalna wielkość to 0.01) system automatycznie zaokrągli tę wartość do 0.2. Metoda ta pozwala na zwiększenie pozycji, gdy nasz kapitał rośnie na rachunku i dzięki temu możemy reinwestować zarobione pieniądze.

Kolejnym parametrem, który możemy ustawić w celu bardziej efektywnego zarządzania kapitałem jest DecreaseFactor. Jest to parametr zmniejszający ryzyko, który będzie powodował zmniejszenie wielkości pozycji po kilku stratnych transakcjach z rzędu (przykładowo 2,3,4). Jeśli poprzednie transakcje były stratne to wartości kolejnych otwieranych pozycji będą zmniejszana w celu przeczekania gorszego okresu dla strategii chociażby podczas trendów bocznych, w których średnie kroczące spisują się o wiele gorzej.. Wielkość pozycji w tym przypadku obliczana jest następująco:

Wielkość pozycji = wielkość pozycji (obliczana jak wyżej) - wielkość pozycji * (stratne pozycje) / (DecreaseFactor)

Założenie jest bardzo proste, podczas silnym trendów, kiedy średnie kroczące najlepiej się spisują maksymalizowana jest wielkość pozycji tak, aby najlepiej wykorzystać dobry okres na rynku. W momencie pojawienia się trendu bocznego i kilku stratnych pozycji program redukuje pozycje, aby obsunięcie kapitału było jak najmniejsze. Program pozwala na efektywne zarządzanie kapitałem, który jest maksymalnie wykorzystywany w okresach koniunktury.

Handel automatyczny wymaga napisania programu w języku MQL, co może stanowić pewien problem dla osób, które nie są zbytnio zaawansowane w programowaniu. Sam brak wiedzy na temat programowania możemy obejść, gdyż zawsze możemy zlecić tę czynność programiście. Jednak musimy posiadać wiedzę odnośnie handlu na rynkach finansowych, stworzyć odpowiedni system, który będzie generował zyskowne sygnały. Oczywiście jest trzecia opcja, że zakupimy gotowy system w Sieci. Jednak, czy bez jakiejkolwiek wiedzy będziemy w stanie wybrać ten właściwy? Przecież system nie tylko musi przynosić zyski, ważne jest również obsunięcie kapitału, jakie może się pojawić. Z pewnością nie jest zbytnio pożądany system, który generuje kilka procent zysku i jednocześnie są okresy, gdy może pojawić kilku dziesięciu procentowy tak zwany drawdown, czyli obsunięcie kapitału. Ważne jest również, czy system działa w silnych trendach, czy może lepiej sprawdza się w okresach konsolidacji, co pozwoli nam odpowiednio wybrać instrumenty do gry. Trudno sobie wyobrazić sytuację, że powierzamy swoje oszczędności programowi, którego nie do końca rozumiemy. Przyjrzyjmy się zatem handlu manualnemu.

Handel manualny - jego zalety i wady

Handel manualny polega na samodzielnym dokonywaniu transakcji na platformie. Sami musimy dobrać wielkość pozycji, zlecenie obronne stop loss, zrealizować zyski. Handel automatyczny wymaga precyzyjnego systemu transakcyjnego, który zamienimy na program komputerowy. Dokładnie tak samo jest w przypadku ręcznego dokonywania transakcji. Musimy posiadać precyzyjny system transakcyjny, który będzie zawierać takie elementy, jak:

• Rynek i instrumenty
• Horyzont czasowy transakcji
• Niezbędne narzędzia
• Zarządzanie kapitałem i ryzykiem

Rynek i instrumenty do gry jest to pierwsza rzecz, którą powinniśmy wybrać. Nie każdy system będzie się sprawdzał na każdym rynku. Część będzie lepiej działać na mniej zmiennych instrumentach, a część będzie generować zyskowne sygnały tylko na rynkach charakteryzujących się dużą zmiennością.

Horyzont czasowy naszych transakcji, czyli wybór wykresów, na których dokonujemy transakcji. Powinniśmy się skupić na określonych wykresach, na których najlepiej sprawdza się na system. Często bywa tak, że jak nie możemy nic znaleźć na wykresach, na których najczęściej gramy, przykładowo H4, zaczynamy szukać na wykresach o niższych interwałach, na których dzieje się o wiele więcej, niestety zapominamy, że nasz system jest stworzony pod ten konkretny wykres, co zazwyczaj kończy się stratą. Należy zatem skupić się na określonych wykresach i "nie skakać z kwiatka na kwiatek".

Zarządzanie kapitałem i ryzykiem jest niezbędne, jeżeli chcemy generować zyski w dłuższym okresie. Żaden system nie posiada 100% skuteczności. Nawet jeśli system transakcyjny może pochwalić się skutecznością 80%, to nigdy nie wiemy, jak rozłoży się rozkład transakcji stratnych. Musimy zatem być w stanie przetrwać okresy, w których pojawi się kilka transakcji na minusie. Najczęściej nie powinniśmy ryzykować więcej, niż 3% naszego kapitału, co pozwoli uchronić nas przed większym obsunięciem kapitału w momencie wygenerowania kilku transakcji stratnych z rzędu. Ponadto musimy zarządzać ryzykiem. Nie w każdą transakcję opłaca się wchodzić. Jeżeli ryzyko danej transakcji jest zbyt duże w porównaniu z możliwymi zyskania należy taką transakcję odpuścić nawet, jeżeli został wygenerowany poprawny sygnał.

Każdy system transakcyjny należy przetestować na rachunku demonstracyjnym. Niestety takie testy mają jedną kluczową wadę. Są bardzo czasochłonne. Na szczęście jest lepsze rozwiązanie. Możemy zainstalować rozszerzenie do platformy MT4, a mianowicie Supreme Edition. Rozszerzenie oferuje narzędzie Trading Simulator pozwalające ręcznie przetestować dowolny system transakcyjny opierając się na historycznych danych. Dokonujemy transakcji ręcznie na normalnym wykresie, po prostu okresy, kiedy nic się nie dzieje, przykładowo w nocy, możemy przewinąć. Oznacza to, że okres kilkunastu miesięcy możemy przetestować w kilka godzin, co jest ogromną oszczędność czasu.

Handel manualny warto połączyć z innymi narzędziami rozszerzenia Supreme Edition, które oferuje Admiral Markets. Przykładowo Mini Terminal pozwala z poziomu wykresu dokonywać transakcji, składać zlecenia z limitem, stop, a także ustawić zlecenie obronne stop-loss oraz zlecenie zamykające transakcję z zyskiem take-profit. Z kolei na Trade Terminalu możemy ustawić automatyczne zamknięcie części pozycji, np. połowę, przesunięcie zlecenia SL orz TP. Tylko MT4 Supreme Edition autorstwa Admiral Markets daje możliwości wykorzystania w pełni opisanych funkcji. Platforma MT4 Suprem Edition jest całkowicie darmowa na rachunku rzeczywistym oraz można jej używać przez 30 dni na rachunku demonstracyjnym. Okres ten można wydłużyć, jeżeli uznasz, że potrzebujesz więcej czasu na testowanie swoich strategii na rachunku demonstracyjnym.

Manualne dokonywanie transakcji jednak nie jest pozbawione wad. Po pierwsze wymaga poświecenia bardzo dużo czasu na naukę, a poza tym musimy wyćwiczyć w sobie żelazną dyscyplinę, która spowoduje, że będziemy się trzymać zasad naszego systemu transakcyjnego. Niestety często bywa, zwłaszcza wśród początkujących, że wybrany przez nas system transakcyjny jest dobry, tylko osoby nie potrafimy trzymać się jego zasad.

Podsumowanie

Trading na rynkach finansowych to bardzo pasjonujące zajęcie, ale zarazem bardzo trudno. W dobie bardzo rozwiniętego Internetu mamy dostęp do setek programów, które za nas będą zarabiać pieniądze. Od razu nasuwa się pytanie, jeżeli te systemy transakcyjne są tak dobre, to dlaczego ich autorzy sami ich nie używają generując ogromne profity? W zamian tego skupiają się na ich sprzedawaniu innym, często za niewielkie pieniądze. Pytanie pozostawiam otwarte. Nawet jeżeli zdecydujemy się na program do automatycznego handlu (Expert Advisor) musimy posiadać wiedzę na temat tradingu, żeby móc wybrać ten najlepszy, bądź stworzyć go samego lub przy pomocy programisty. Dlatego, gdy zaczynamy przygodę z rynkami finansowymi warto samemu dokonywać transakcji na podstawnie sprawdzonego systemu. Pozwoli to na zapoznanie się z specyfiką spekulacji na rynkach finansowych. Następnym krokiem może być zautomatyzowanie naszego systemu, co pewnie za parę może kilkanaście lat stanie się normą.

O Admiral Markets

Jako regulowany broker zapewniamy dostęp do jednych z najczęściej używanych platform transakcyjnych na świecie. Możesz handlować z nami indeks CFD, akcjami i funduszami ETF.

Ten materiał nie zawiera i nie powinien być interpretowany jako zawierający porady inwestycyjne lub rekomendacje inwestycyjne lub ofertę lub zachętę do zawierania transakcji na instrumentach finansowych. Należy pamiętać, że analizy instrumentów finansowych, które odnoszą się do wyników osiągniętych w przeszłości, mogą się zmieniać w czasie. Przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji inwestycyjnej, powinieneś zasięgnąć porady niezależnego doradcy finansowego, aby upewnić się, że rozumiesz związane z tym ryzyko.